Ystadegau a ffeithiau am Lwybr Cenedlaethol Arfordir Penfro.

  • Enw: Llwybr Cenedlaethol Arfordir Penfro
  • Lleoliad: Sir Benfro, De Orllewin Cymru.
  • Hyd: 186 milltir. 299 cilomedr (cymeradwywyd y llwybr fis Gorffennaf 1953, agorwyd ar 16/5/70)
  • Defnyddwyr: 10% ffyrdd, 7% ffordd amgen y Weinyddiaeth Amddiffyn *, 2% ffordd amgen oherwydd llanw uchel *, 0.3% cychod (Traws gwlad) 77% llwybrau troed, 2.6% llwybrau march, 0.4% llwybrau beicio * = Gellir osgoi rhai rhannau o’r ffordd trwy amseru gofalus
  • Nifer y dyddiau i orffen cerdded y llwybr: 10-15
  • Pwynt uchaf: Pen yr Afr – 175m
  • Pwynt isaf: Croesfan Sandy Haven – 2m uwchben dŵr isel.
  • Cyfanswm codiad a gostyngiad yr holl Lwybr – oddeutu 35,000 troedfedd.

Cyfanswm y camfeydd:

  • 540 yn 1993
  • 400 yn 2001
  • 298 yn 2003
  • 181 yn 2006
  • 108 yn 2008
  • 25 yn 2020.

 

  • Cyfanswm y nifer o giatiau (2017): 475
  • Cyfanswm y nifer o bontydd (2017): 149
  • Cyfanswm y nifer o arwyddion (2016): 530
  • Cyfanswm y nifer o resi o risiau (2017): 273
  • Cyfanswm y nifer o risiau (2017): 3779.

Uchafbwyntiau

  • Mwy na 50 o draethau
  • Mwy na 40 o geyrydd pentir
  • Trefi / cestyll Normanaidd / canoloesol (yn arbennig Dinbych-y-pysgod, Maenorbŷr a Phenfro)
  • Cadwyn o geyrydd Napoleonaidd a cheyrydd diweddarach
  • Llond gwlad o odynau calch ac olion archeolegol eraill yn ymwneud â diwydiannau
  • Cyfres o borthladdoedd hardd (e.e. Dinbych-y-pysgod, Solfach, Porthgain)
  • Cildraethau cudd di-rif
  • Pyllau Lili Bosherton
  • Adar a blodau
  • Diwylliant dwyieithog / ffin ieithyddol.
Plaque commemorating Henry Tudor's landing at Mill Bay, Dale in August 1485 en route to Battle of Bosworth

Cysylltiadau enwog

  • Hubba (rhyfelwr o Lychlyn a orchfygodd y Brenin Alfred)
  • Gerallt Gymro
  • Harri VII
  • Barti Ddu (môr-leidr)
  • Goresgyniad olaf y DU (1797)
  • Y Llyngesydd Nelson
  • Gordon o Khartoum
  • Isambard Kingdom Brunel
  • Y daith gyntaf mewn awyren i Iwerddon
  • RM Lockley
  • Y traeth cyntaf yng Nghymru i’r Tywysog Siarl ei droedio (1955)
  • Sea Empress.

Trefi agosaf: Mae Saundersfoot, Dinbych-y-pysgod, Penfro, Doc Penfro, Neyland, Aberdaugleddau, Broad Haven, Solfach, Wdig, Abergwaun a Threfdraeth (Sir Benfro) i gyd ar y Llwybr.
Tŷ Ddewi 1 filltir, Hwlffordd 6 milltir, Aberteifi 2 filltir, Caerfyrddin 30 milltir, Abertawe 50 milltir, Caerdydd 90 milltir.

Mynediad: Ffyrdd – M4, A40, A477. Caerdydd i Gaerfyrddin, 2 awr mewn trên (Caerdydd i Ddinbych-y-pysgod, 2.5 awr; bws yn ôl i Amroth, 40 munud). Hefyd, ceir trenau i Hwlffordd, Doc Penfro, Aberdaugleddau ac Abergwaun. Bysiau: Caerfyrddin i Amroth trwy Bentywyn – 1 awr. Bws o Gaerfyrddin i Aberteifi, 1.75 awr. Ceir mwy o fysiau i rannau o’r Llwybr o Hwlffordd. Gellir cael y manylion ar wefan Cyngor Sir Benfro neu drwy ffonio’u llinell ymholiadau ar 01437 775227.
Mannau cychwyn / gorffen: Y bont i’r dwyrain o Gastell Amroth, y llithrfa i’r gogledd o Landudoch , Aberteifi (mae plac y gogledd yn Poppit Sands).

Gwybodaeth: National Trail Guide gan Brian John – Gwasg Aurum ISBN =978-1-84513-563-8.

Mae llwybrau a fydd yn cysylltu efo Llwybr Arfordir Ceredigion yn y Gogledd a Llwybr Arfordir Bae Caerfyrddin yn y De yn cael eu datblygu.

I gael mwy o wybodaeth, cysylltwch â’r canlynol – Awdurdod Parc Cenedlaethol Arfordir Penfro, Parc Llanion, Doc Penfro, Sir Benfro, SA72 6DY. Ffoniwch 01646 624800, neu ebostiwch: pcp@pembrokeshirecoast.org.uk.

Darganfyddwch fwy am Lwybr yr Arfordir