Bywyd gwyllt yng Nghaeriw

Cadarnle i rywogaethau prin

Er yn enwog am ei rôl mewn hanes, mae Castell Caeriw’n llai adnabyddus – ond lawn cyn bwysiced – am ei fywyd gwyllt. Cafodd y Castell, y glaswelltir, Llyn y Felin a Lôn y Felin eu dynodi’n Safle o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig (SoDdGA) i gydnabod y ffaith hon ym 1995.

array(7) { ["slot_text_override"]=> string(124) "Er yn enwog am ei rôl mewn hanes, mae Castell Caeriw’n llai adnabyddus – ond lawn cyn bwysiced – am ei fywyd gwyllt. " ["microsite_subtitle"]=> string(27) "Cadarnle i rywogaethau prin" ["detail_top"]=> array(9) { [""]=> NULL ["intro_text"]=> string(278) "Er yn enwog am ei rôl mewn hanes, mae Castell Caeriw’n llai adnabyddus – ond lawn cyn bwysiced – am ei fywyd gwyllt. Cafodd y Castell, y glaswelltir, Llyn y Felin a Lôn y Felin eu dynodi’n Safle o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig (SoDdGA) i gydnabod y ffaith hon ym 1995." ["row_1_text_left"]=> string(0) "" ["row_1_text_right"]=> string(0) "" ["row_2_title"]=> string(8) "Ystlumod" ["row_2_text"]=> string(683) "

Mae ystlumod llwglyd wrth eu bodd yn hela’r gwyfynod, y chwilod a’r creaduriaid di-asgwrn-cefn sy’n byw ymysg y glaswellt hir a’r blodau gwylltion yma yng Nghastell Caeriw – dyna un rheswm pam rydyn ni’n gadael i’r glaswellt dyfu’n hir.

Cofnodwyd mwy na hanner yr holl rywogaethau ystlumod a geir ym Mhrydain – gan gynnwys yr ystlum pedol mwyaf, sy’n eithriadol o brin – yma dros yr ychydig flynyddoedd diwethaf.

Mae Tŵr y De Orllewin ar gau i’r cyhoedd er mwyn diogelu’r ystlumod sy’n byw yno. Mae mwy na hanner yr holl rywogaethau o ystlumod a geir ym Mhrydain – yn cynnwys yr ystlum pedol prin – wedi’u cofnodi yma.

" ["row_2_image"]=> array(24) { ["ID"]=> int(5605) ["id"]=> int(5605) ["title"]=> string(11) "CarewMeadow" ["filename"]=> string(15) "CarewMeadow.jpg" ["filesize"]=> int(749661) ["url"]=> string(75) "https://www.arfordirpenfro.cymru/wp-content/uploads/2019/08/CarewMeadow.jpg" ["link"]=> string(111) "https://www.arfordirpenfro.cymru/castell-caeriw/gwybodaeth-am-gastell-caeriw/bywyd-gwyllt-caeriw/carewmeadow-2/" ["alt"]=> string(81) "Wildflowers growing at Carew Castle, Pembrokeshire Coast National Park, Wales, UK" ["author"]=> string(2) "48" ["description"]=> string(81) "Wildflowers growing at Carew Castle, Pembrokeshire Coast National Park, Wales, UK" ["caption"]=> string(35) "Wildflowers growing at Carew Castle" ["name"]=> string(13) "carewmeadow-2" ["status"]=> string(7) "inherit" ["uploaded_to"]=> int(14837) ["date"]=> string(19) "2019-08-02 11:44:27" ["modified"]=> string(19) "2019-08-02 11:45:09" ["menu_order"]=> int(0) ["mime_type"]=> string(10) "image/jpeg" ["type"]=> string(5) "image" ["subtype"]=> string(4) "jpeg" ["icon"]=> string(69) "https://www.arfordirpenfro.cymru/wp-includes/images/media/default.png" ["width"]=> int(1500) ["height"]=> int(1125) ["sizes"]=> array(69) { ["thumbnail"]=> string(83) "https://www.arfordirpenfro.cymru/wp-content/uploads/2019/08/CarewMeadow-150x150.jpg" ["thumbnail-width"]=> int(150) ["thumbnail-height"]=> int(150) ["medium"]=> string(83) "https://www.arfordirpenfro.cymru/wp-content/uploads/2019/08/CarewMeadow-300x225.jpg" ["medium-width"]=> int(300) ["medium-height"]=> int(225) ["medium_large"]=> string(83) "https://www.arfordirpenfro.cymru/wp-content/uploads/2019/08/CarewMeadow-768x576.jpg" ["medium_large-width"]=> int(768) ["medium_large-height"]=> int(576) ["large"]=> string(84) "https://www.arfordirpenfro.cymru/wp-content/uploads/2019/08/CarewMeadow-1024x768.jpg" ["large-width"]=> int(1024) ["large-height"]=> int(768) ["1536x1536"]=> string(75) "https://www.arfordirpenfro.cymru/wp-content/uploads/2019/08/CarewMeadow.jpg" ["1536x1536-width"]=> int(1500) ["1536x1536-height"]=> int(1125) ["2048x2048"]=> string(75) "https://www.arfordirpenfro.cymru/wp-content/uploads/2019/08/CarewMeadow.jpg" ["2048x2048-width"]=> int(1500) ["2048x2048-height"]=> int(1125) ["featured-small-home"]=> string(83) "https://www.arfordirpenfro.cymru/wp-content/uploads/2019/08/CarewMeadow-640x422.jpg" ["featured-small-home-width"]=> int(640) ["featured-small-home-height"]=> int(422) ["featured-medium-home"]=> string(84) "https://www.arfordirpenfro.cymru/wp-content/uploads/2019/08/CarewMeadow-1280x844.jpg" ["featured-medium-home-width"]=> int(1280) ["featured-medium-home-height"]=> int(844) ["featured-large-home"]=> string(84) "https://www.arfordirpenfro.cymru/wp-content/uploads/2019/08/CarewMeadow-1440x950.jpg" ["featured-large-home-width"]=> int(1440) ["featured-large-home-height"]=> int(950) ["featured-xlarge-home"]=> string(85) "https://www.arfordirpenfro.cymru/wp-content/uploads/2019/08/CarewMeadow-1500x1086.jpg" ["featured-xlarge-home-width"]=> int(1500) ["featured-xlarge-home-height"]=> int(1086) ["featured-small"]=> string(83) "https://www.arfordirpenfro.cymru/wp-content/uploads/2019/08/CarewMeadow-640x234.jpg" ["featured-small-width"]=> int(640) ["featured-small-height"]=> int(234) ["featured-medium"]=> string(84) "https://www.arfordirpenfro.cymru/wp-content/uploads/2019/08/CarewMeadow-1280x468.jpg" ["featured-medium-width"]=> int(1280) ["featured-medium-height"]=> int(468) ["featured-large"]=> string(84) "https://www.arfordirpenfro.cymru/wp-content/uploads/2019/08/CarewMeadow-1380x505.jpg" ["featured-large-width"]=> int(1380) ["featured-large-height"]=> int(505) ["featured-xlarge"]=> string(84) "https://www.arfordirpenfro.cymru/wp-content/uploads/2019/08/CarewMeadow-1500x703.jpg" ["featured-xlarge-width"]=> int(1500) ["featured-xlarge-height"]=> int(703) ["gd-pem-small"]=> string(83) "https://www.arfordirpenfro.cymru/wp-content/uploads/2019/08/CarewMeadow-640x480.jpg" ["gd-pem-small-width"]=> int(640) ["gd-pem-small-height"]=> int(480) ["gd-pem-medium"]=> string(84) "https://www.arfordirpenfro.cymru/wp-content/uploads/2019/08/CarewMeadow-1024x768.jpg" ["gd-pem-medium-width"]=> int(1024) ["gd-pem-medium-height"]=> int(768) ["gd-pem-large"]=> string(85) "https://www.arfordirpenfro.cymru/wp-content/uploads/2019/08/CarewMeadow-1380x1035.jpg" ["gd-pem-large-width"]=> int(1380) ["gd-pem-large-height"]=> int(1035) ["gd-pem-xlarge"]=> string(75) "https://www.arfordirpenfro.cymru/wp-content/uploads/2019/08/CarewMeadow.jpg" ["gd-pem-xlarge-width"]=> int(1500) ["gd-pem-xlarge-height"]=> int(1125) ["profile"]=> string(75) "https://www.arfordirpenfro.cymru/wp-content/uploads/2019/08/CarewMeadow.jpg" ["profile-width"]=> int(600) ["profile-height"]=> int(450) ["post-thumbnail"]=> string(83) "https://www.arfordirpenfro.cymru/wp-content/uploads/2019/08/CarewMeadow-125x125.jpg" ["post-thumbnail-width"]=> int(125) ["post-thumbnail-height"]=> int(125) ["woocommerce_thumbnail"]=> string(83) "https://www.arfordirpenfro.cymru/wp-content/uploads/2019/08/CarewMeadow-300x169.jpg" ["woocommerce_thumbnail-width"]=> int(300) ["woocommerce_thumbnail-height"]=> int(169) ["woocommerce_single"]=> string(83) "https://www.arfordirpenfro.cymru/wp-content/uploads/2019/08/CarewMeadow-598x449.jpg" ["woocommerce_single-width"]=> int(598) ["woocommerce_single-height"]=> int(449) ["woocommerce_gallery_thumbnail"]=> string(83) "https://www.arfordirpenfro.cymru/wp-content/uploads/2019/08/CarewMeadow-100x100.jpg" ["woocommerce_gallery_thumbnail-width"]=> int(100) ["woocommerce_gallery_thumbnail-height"]=> int(100) } } ["row_3_title"]=> string(10) "Planhigion" ["row_3_text"]=> string(980) "

Dywedir bod Castell Caeriw’n un o’r safleoedd gorau ym Mhrydain ar gyfer y llawredynen Gymreig a ffyngau cap cwyr. Tyfa’r maglys brith, troed-y-cyw clymog a dail tafol canolfain yn y glaswelltir o amgylch y Castell.

 

Adar

Mae’r titw tomos las, y dryw, y fwyalchen a jac-y-do i gyd yn nythu yng Nghastell Caeriw.

Mae tylluanod yn nythu yn adfeilion y Castell hefyd. Adeg y cyfnos fe allwch chi weithiau weld tylluan wen yn hela o gwmpas y Castell. Mae’r dylluan fach, y dylluan frech a’r dylluan wen hefyd wedi’u cofnodi yn y Castell.

Mae Llyn y Felin yn denu’r pibydd coesgoch, y gylfinir, pibydd y dorlan a hwyaden yr eithin yn ogystal ag elyrch preswyl Caeriw. Yn aml byddwn yn ddigon ffodus i weld glas y dorlan yn agos at y Felin tua diwedd yr haf.

Bydd gwenoliaid yn nythu bob blwyddyn yn y Felin a thua diwedd y gwanwyn/dechrau’r haf gellir eu gwylio drwy’r ‘camera gwennol’ yn Siop y Felin!

" } ["row_4_image_left"]=> bool(false) ["row_4_image_right"]=> bool(false) ["theme"]=> string(7) "theme_2" ["block_chooser"]=> array(1) { [0]=> array(7) { ["choose_block_type"]=> string(16) "combi_grid_block" ["call_to_action_block"]=> array(7) { ["image"]=> bool(false) ["title"]=> string(0) "" ["text"]=> string(0) "" ["internal_or_external_link"]=> string(8) "internal" ["internal_link"]=> NULL ["external_link"]=> string(0) "" ["link_title"]=> string(9) "Read More" } ["combi_grid_block"]=> array(6) { ["icon"]=> string(6) "icon_3" ["title"]=> string(35) "Darganfyddwch fwy am Gastell Caeriw" ["internal_or_external_link"]=> array(4) { ["internal_or_external_link"]=> string(8) "internal" ["internal_link"]=> string(0) "" ["external_link"]=> string(0) "" ["link_title"]=> string(9) "Read More" } ["slot_rules"]=> string(7) "large_2" ["slot_count"]=> string(2) "10" ["slots"]=> array(4) { ["slot_population"]=> string(6) "parent" ["choose_parent_page"]=> int(14834) ["slot_count"]=> string(1) "0" ["manual"]=> bool(false) } } ["feature_content_block"]=> array(7) { ["image"]=> bool(false) ["title"]=> string(0) "" ["intro_text"]=> string(0) "" ["text"]=> string(0) "" ["internal_or_external_link"]=> array(4) { ["internal_or_external_link"]=> string(8) "internal" ["internal_link"]=> NULL ["external_link"]=> string(0) "" ["link_title"]=> string(9) "Read More" } ["slot_count"]=> int(6) ["slots"]=> array(4) { ["slot_population"]=> string(4) "self" ["choose_parent_page"]=> bool(false) ["slot_count"]=> int(0) ["manual"]=> bool(false) } } ["primary_message_block"]=> array(7) { ["slot_layout"]=> string(4) "left" ["slot"]=> string(4) "page" ["choose_page"]=> bool(false) ["choose_parent_page"]=> bool(false) ["manual"]=> array(8) { ["image"]=> bool(false) ["label"]=> string(0) "" ["title"]=> string(0) "" ["text"]=> string(0) "" ["internal_or_external_link"]=> string(8) "internal" ["internal_link"]=> NULL ["external_link"]=> string(0) "" ["link_title"]=> string(9) "Read More" } ["file"]=> array(5) { ["image"]=> bool(false) ["title"]=> string(0) "" ["text"]=> string(0) "" ["file"]=> bool(false) ["link_title"]=> string(8) "Download" } ["cta"]=> array(7) { ["image"]=> bool(false) ["title"]=> string(0) "" ["text"]=> string(0) "" ["internal_or_external_link"]=> string(8) "internal" ["internal_link"]=> NULL ["external_link"]=> string(0) "" ["link_title"]=> string(9) "Read More" } } ["profile_grid_block"]=> array(2) { ["title"]=> string(0) "" ["profile"]=> bool(false) } ["mailchimp_block"]=> array(4) { ["title"]=> string(0) "" ["text"]=> string(0) "" ["mailchimp_shortcode_english"]=> string(0) "" ["mailchimp_shortcode_welsh"]=> string(0) "" } } } }

Ystlumod

Mae ystlumod llwglyd wrth eu bodd yn hela’r gwyfynod, y chwilod a’r creaduriaid di-asgwrn-cefn sy’n byw ymysg y glaswellt hir a’r blodau gwylltion yma yng Nghastell Caeriw – dyna un rheswm pam rydyn ni’n gadael i’r glaswellt dyfu’n hir.

Cofnodwyd mwy na hanner yr holl rywogaethau ystlumod a geir ym Mhrydain – gan gynnwys yr ystlum pedol mwyaf, sy’n eithriadol o brin – yma dros yr ychydig flynyddoedd diwethaf.

Mae Tŵr y De Orllewin ar gau i’r cyhoedd er mwyn diogelu’r ystlumod sy’n byw yno. Mae mwy na hanner yr holl rywogaethau o ystlumod a geir ym Mhrydain – yn cynnwys yr ystlum pedol prin – wedi’u cofnodi yma.

Wildflowers growing at Carew Castle, Pembrokeshire Coast National Park, Wales, UK

Planhigion

Dywedir bod Castell Caeriw’n un o’r safleoedd gorau ym Mhrydain ar gyfer y llawredynen Gymreig a ffyngau cap cwyr. Tyfa’r maglys brith, troed-y-cyw clymog a dail tafol canolfain yn y glaswelltir o amgylch y Castell.

 

Adar

Mae’r titw tomos las, y dryw, y fwyalchen a jac-y-do i gyd yn nythu yng Nghastell Caeriw.

Mae tylluanod yn nythu yn adfeilion y Castell hefyd. Adeg y cyfnos fe allwch chi weithiau weld tylluan wen yn hela o gwmpas y Castell. Mae’r dylluan fach, y dylluan frech a’r dylluan wen hefyd wedi’u cofnodi yn y Castell.

Mae Llyn y Felin yn denu’r pibydd coesgoch, y gylfinir, pibydd y dorlan a hwyaden yr eithin yn ogystal ag elyrch preswyl Caeriw. Yn aml byddwn yn ddigon ffodus i weld glas y dorlan yn agos at y Felin tua diwedd yr haf.

Bydd gwenoliaid yn nythu bob blwyddyn yn y Felin a thua diwedd y gwanwyn/dechrau’r haf gellir eu gwylio drwy’r ‘camera gwennol’ yn Siop y Felin!